Prezentujemy Wam dziś pierwszy z serii artykułów poradnikowych dotyczących wyboru rolek dla siebie. W tym cyklu będziemy Wam przedstawiać, kto powinien sięgnąć po danego rodzaju rolki i czy każdy ich rodzaj ma sens dla osoby początkującej.
W pierwszym artykule postaramy się odpowiedzieć na podstawowe pytanie:
Jaki styl jazdy powinniście wybrać dla siebie?
Każda doświadczona osoba Wam powie, że jazdy na rolkach najlepiej spróbować. Jeżeli nie jesteście jeszcze pewni, czy ją pokochacie i jakie otwiera ona przed Wami możliwości, polecamy poszukać w okolicy szkółki jazdy na rolkach, która prowadzi także wypożyczalnię. Dlaczego?
Wypożyczalnie posiadają najczęściej sprawdzone modele, dobrych marek. Nie jest to oczywiście sprzęt z najwyższej półki, a raczej podstawowe opcje, jednak gwarantują dobre wsparcie stawu skokowego i spełniają wymogi stawiania pierwszych kroków.
Ponadto, obsługa pomoże w wyborze dobrego rozmiaru, co ma niebagatelne znaczenie.
Instruktor w szkole jazdy na rolkach da Wam wskazówki, dzięki którym stawianie pierwszych kroków w jeździe na rolkach będzie prostsze. Z pewnością odpowie też na nurtujące Was pytania, co może pomóc w zdefiniowaniu Waszych potrzeb odnośnie rolek.
A kierunków rozwoju jest naprawdę mnogość!
Oczywiście, możecie mieć od razu pewne preferencje. Przykładowo, może widzieliście kiedyś osoby robiące triki na rolkach, czy to w skateparku, czy to między kubkami. A może rolkarzy mknących przez miasto wykonując skoki i zjazdy ze schodów? Albo przejeżdżający peleton maratonu na rolkach?
Kolejnym sposobem jest zastanowienie się, jaką formę aktywności fizycznej lubicie i co w niej cenicie. Być może ciągnie Was do:
- Dawania swojemu ciału „wycisku”, jak podczas biegania.
- Poczucia prędkości, jak podczas jazdy na rowerze szosowym.
- Poczucia lekkości, jakie daje taniec.
- Uderzeń adrenaliny, jakie dają sporty ekstremalne.
Jest duża szansa, że to jaki rodzaj jazdy się Wam spodoba będzie związane z powyższymi czynnikami. A to może Wam pomóc w wyborze rolek!
Skrótowe omówienie rodzajów jazdy na rolkach.
Poniżej znajdziecie listę najważniejszych z rodzajów jazdy na rolkach. Każdemu z nich poświęcimy w przyszłości osobny artykuł – dlatego dziś rozpisywać się zbytnio (relatywne pojęcie) nie będziemy. Ponieważ nie we wszystkie z tych dyscyplin można „wejść” z marszu, podzieliliśmy je na dwie kategorie.
Pierwsza zawiera dyscypliny i rolki do nich przeznaczone, które mają sens w przypadku osoby całkowicie początkującej – czyli takiej, która jeszcze nigdy na rolkach nie jeździła, chce zacząć i będzie się uczyć od podstaw. Taki sprzęt ma przede wszystkim podwozie (czyli szynę i koła), które nie powinno Wam sprawiać kłopotów, a nawet jeżeli - będą to rzeczy, z którymi przy odrobinie samozaparcia dacie radę sobie poradzić.
W drugiej sekcji przytoczymy te rodzaje jazdy i rolek, do których trzeba mieć już doświadczenie i przygotowanie techniczne, a rolki tego typu utrudniają, a niekiedy wręcz uniemożliwiają, naukę jazdy od zera.
Część pierwsza: rolki, na których warto zaczynać.
Rolki do jazdy rekreacyjnej oraz fitness – jazda dla zabawy, ale i kondycji.
Jeżeli szukacie rolek, które umożliwią Wam kilka-kilkanaście wypadów w sezonie, aby spokojnie pojeździć ze znajomymi, celujcie w rolki rekreacyjne. Można je także wybrać jako sprzęt do rozpoczęcia przygody z jazdą, jednak trzeba mieć świadomość, że mają swoje ograniczenia i nie pozwolą nam na rozwinięcie skrzydeł w innych dyscyplinach.
Rolki rekreacyjne nastawione są na maksymalny komfort, a osiągi schodzą na dalszy plan.
„Rekreatki” to zazwyczaj najtańsze, wejściowe modele w kolekcjach producentów. Łatwa jazda w wygodnych i lekkich butach tutaj zdecydowanie dominuje. Mają miękkie koła w rozmiarach (najczęściej) do 80 mm, a ich szyny są bardzo często plastikowe.
W związku z tym, nie za bardzo nadają się do rozwoju w którymkolwiek z innych kierunków – chyba że mowa o jeździe fitness, nastawionej na trening. W tym wypadku jednak zużyją się one dość szybko, nie mówiąc już o tym, że trzeba kupić lepszej klasy koła, których komplet może przewyższyć ceną same rolki rekreacyjne.
Dlatego, jeżeli planujecie podejść do jazdy na rolkach jak do regularnej aktywności fizycznej, lepiej sięgnąć po droższe opcje z kategorii fitness.
Jazda fitness ma na celu głównie trenowanie naszych ciał, nabieranie sprawności oraz spalanie kalorii. To świetna alternatywa dla biegania, ponieważ dużo mniej obciąża stawy – a w dodatku sprawia więcej frajdy!
Dlatego but modeli fitness jest bardziej wytrzymałej konstrukcji, niż w rolkach rekreacyjnych – daje dużo lepsze wsparcie stawu skokowego i umożliwia mocniejsze odepchnięcie. Dostajemy także sztywniejsze, aluminiowe szyny oraz wyższej klasy koła, które ten efekt potęgują. W typowych rolkach fitness można pojechać naprawdę szybko i przemierzać długie trasy.
Jednak wszystko ma swoją cenę – i nie mamy na myśli tylko kwestii pieniędzy. W rolkach fitness odległość stopy od podłoża jest większa niż w rekreacyjnej, ze względu na większy rozmiar kół. Sztywniejsze podwozie bardziej przenosi drgania.
Szyny czterokołowe na koła 90 mm, popularne w najlepszych modelach tej kategorii są dość długie, przez co na początku trudno na nich skręcać. W wypadku rolek trzykołowych podłoże jest krótsze, jednak koła średnicy 100 lub 110 mm sprawiają, że jesteśmy jeszcze wyżej.
To sprawia, że „fitnessy” mogą być nieco trudniejsze do opanowania dla osób początkujących. Mimo to, na tej klasy sprzęcie można rozpocząć naukę jazdy - choć najlepiej pod czujnym okie instruktora.
Jeżeli chcecie włączyć rolki w swoją rutynę treningową (np. zamiast biegania), jeździć w długie trasy, lub po prostu mieć solidny sprzęt który posłuży lata, warto po nie sięgnąć!
Freeskating – wolność i wszechstronność.
Styl freeride, zwany także freeskate, to styl jazdy dający swobodę poruszania w przestrzeni miejskiej. Jeżeli planujecie robić na rolkach skoki, zjazdy po schodach, triki typu slide, lub po prostu mknąć ulicami, freeskating jest dla Was!
Nawet jeśli nie wykorzystacie możliwości rolek freeskate w pełni, to nadal są one dobrym wyborem. Ich doskonałe wsparcie stawu skokowego bardzo ułatwia naukę jazdy, co jest wyjątkowo pomocne dla osób, które nie uprawiają regularnie innej aktywności fizycznej.
W dodatku ich mocna konstrukcja sprawia, że wytrzymają długie lata nawet przy częstym użytkowaniu.
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykorzystywać je do spokojniejszej jazdy. Możecie w nich też opanować podstawy jazdy po skateparku (rampy, profile, boxy). Jeżeli sięgniecie po model z szyną na cztery koła 80 mm, możecie bez przeszkód zacząć jazdę freestyle slalom. Czy pograć w hokeja ulicznego, gdzie przyda się zwrotność i mocna konstrukcja.
Ze wszystkich rodzajów rolek to właśnie te do freeskatingu dają najwięcej wolności – nie tylko pod względem poruszania się w przestrzeni miejskiej, ale i stylu jazdy.
Możemy napisać to bez cienia wątpliwości: jeżeli dopiero zaczynacie jazdę na rolkach, modele freeride nie zawiodą Was w żadnym aspekcie. Oferują szeroką gamę ustawień kół, dzięki czemu możecie postawić na uniwersalność (wspomniane 4x80 w szynie 243 mm) lub od razu specjalizację (np. szybsze rolki na kołach 3x110 mm).
Warto zauważyć, że rolki tej klasy najczęściej nie posiadają hamulca, jednak są od tego wyjątki, w których producent dodaje go w pudełku. Do wielu innych modeli hamulec można dokupić.
Zasadniczo jednak, docelowo jeździ się bez niego, a hamuje innymi technikami.
Rolki do freestyle slalom – dla tych, którzy lubią tańczyć i ciężko pracować aby osiągnąć cel.
Freestyle slalom to stosunkowo przystępny styl jazdy, który pozwala na stopniowe rozwijanie umiejętności i nagradza ciężką pracę. Polega on na wykonywaniu trików (można powiedzieć, że figur jak w łyżwiarstwie) pomiędzy kubeczkami ustawionymi w tor.
Ten styl wyrabia także umiejętności, które przydają się w innych rodzajach jazdy – poczucie balansu oraz motorykę, pozwalając lepiej „wyczuć” rolki.
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, slalom można z powodzeniem zacząć w rolkach do freeride, jednak na rynku jest całkiem sporo modeli stworzonych specjalnie do niego.
Wszystkie modele dedykowane do freestyle slalom są oparte o konstrukcję buta ze zintegrowaną wyściółką i carbonową bazą. Takie rolki są sztywne, dają wyjątkowo dobre wsparcie w stawie skokowym (najbardziej ze wszystkich) i doskonale trzymają stopę w miejscu.
Szyny rolek do freestyle slalom są niemal zawsze dostosowane długością do rozmiaru stopy, aby zapewnić jak najlepszą zwrotność przy zachowaniu stabilności. Wszystkie mają możliwość uniesienia skrajnych kół o 2 mm lub takie ustawienie już wbudowane na stałe. Daje nam to tzw. banana rocker, imitując krzywiznę ostrza w łyżwach, co znacząco wspomaga zwrotność.
Czy jest to sprzęt dobry na start?
Rolki freestyle slalom z pewnością wymagają pogodzenia się z okresem niewygody, dopóki nie dopasują się do stopy – tutaj komfort schodzi na dalszy plan względem przeniesienia ruchów na koła. Trzeba też liczyć się tym, że „banan” jest bardziej niestabilnym ustawieniem kół, niż gdy wszystkie z nich są na jednym poziomie.
Obiektywnie rzecz biorąc – tak, da się w tych rolkach zaczynać od zera, choć najlepiej robić to pod czujnym okiem instruktora.
Rolki hokejowe – dla zawodników.
Jak sama nazwa wskazuje, są to rolki stworzone do gry w hokeja. Ich zakup ma najwięcej sensu, jeżeli należycie do jakiegoś klubu czy drużyny, choćby amatorskiej i chcecie rozwijać się w tym sporcie.
Jeżeli planujecie grać od czasu do czasu ze znajomymi, na betonie, ale ma to być tylko dodatek do innego stylu jazdy, to równie dobrze się sprawdzą rolki freeskate, które biją hokejowe na głowę uniwersalnością i wygodą, nie mówiąc już o bardziej przystępnej cenie.
Budowa buta rolek hokejowych jest identyczna jak w przypadku łyżew hokejowych, z tym że czasami mają one otwory wentylacyjne. Naturalnie, płozę zastępuje szyna na koła. Szyny są krótkie, bardzo często mocno pochylone do przodu i mają mniejsze koła pod palcami. To wszystko ma na celu obniżenie środka ciężkości oraz wymuszenie bardziej dynamicznej pozycji do jazdy.
Teoretycznie – jeżeli chcielibyście się uczyć na takich rolkach jazdy od podstaw, to da się to jak najbardziej zrobić. Jednak jeżeli nie macie zamiaru grać później w hokeja, to lepiej sięgnąć po sprzęt innego rodzaju.
W rolkach hokejowych nie uświadczymy bowiem w zasadzie żadnego tłumienia drgań, a koła są stosunkowo małe. Dlatego nie są zbyt wygodne do jazdy rekreacyjnej, fitness czy miejskiej.
Część druga – style jazdy wymagające doświadczenia i bardziej wyspecjalizowane rolki.
Rolki do jazdy agresywnej – dla fanów trików w skateparkach i na streecie.
Ciągnie Was do robienia trików na skateparku? Podoba się Wam skateboarding, ale sama deska do Was nie przemawia? Chcecie zasmakować adrenaliny? Wybierzcie rolki do jazdy agresywnej!
Służą przede wszystkim do wykonywania trików na murkach i poręczach oraz skoków. W istocie, sama jazda jest zaledwie dodatkiem!
Dlatego absolutnie nie ma sensu ich kupować, gdy triki Was nie interesują. Koła są tutaj w zasadzie „organem szczątkowym” i służą głównie do podjazdu do przeszkody i odjazdu po zeskoczeniu z niej.
To sprawia, że rolki są bardzo powolne w porównaniu do innych rodzajów. W dodatku, większość modeli ma ustawienie „antirocker”, czyli takie, w którym jedynie dwa koła w rolce mają styczność z podłożem. To bardzo negatywnie wpływa na zwrotność i utrudnia naukę jazdy od podstaw.
Rolki posiadają także soulplate, czyli szerokie, przymocowane do spodu buta powierzchnie, które umożliwiają wykonywanie trików, ale także zwiększają wagę rolek i powodują pewien problem podczas jazdy – można nimi zawadzić o podłoże, jeżeli nie stosujemy odpowiedniej techniki wchodzenia w zakręty. Trzeba mocno pracować przekładanką, żeby nie zaliczyć upadku – zwłaszcza, że ze względu na małe koła i niskie szyny, but znajduje się bardzo blisko podłoża.
Jeżeli już chcecie uczyć się jazdy na rolkach od całkowitych podstaw i wybieracie model aggressive, koniecznie wybierzcie taki, w którym cztery koła (na każdą rolkę) dotykają podłoża lub szyna pozwala na pozwala na zastosowanie takiego ustawienia.
Rolki typu semi-race - czyli prawie do jazdy szybkiej.
Ten typ często nazywa się także „marathon”. W praktyce, rolki tego typu są punktem przejściowym pomiędzy wysokiej klasy modelami fitness, a rolkami do jazdy szybkiej.
Modele semi-race mają cholewkę wysoką jak w rolkach innych kategorii (lub niedużo niższą), ale technologią wykonania oraz rozmiarem kół zdecydowanie bliżej im do pełnoprawnych rolek „speedowych”. Są przeznaczone do bardziej amatorskiego ścigania się w maratonach i jazdy na długie dystanse.
Niemal wszystkie tego typu rolki to buty jednoczęściowe, czyli ze zintegrowaną wyściółką. Gwarantuje to najlepsze przełożenie energii na koła oraz kontrolę. Pierwsze skrzypce gra nastawienie na osiągi. Dlatego są one mniej wygodne od modeli fitness.
Szyny, w które wyposażone są takie rolki, są już jak najbardziej klasy speedowej. Rzadziej zdarza się, aby były krótsze, jednak nawet jeżeli już, to mówimy wyłącznie o rolkach trzykołowych.
Ze względu na długość podwozia i rozmiar kół, rolki semi-race są trudne w kontroli dla osób początkujących.
Nauka jazdy od absolutnego zera jest w takich modelach ciężka i patrząc realistycznie, większość osób początkujących sobie z tym nie poradzi. Lepiej sięgnąć po rolki fitness, a dopiero po dłuższym czasie i wyrobieniu dobrej techniki jazdy, sięgnąć po wyższą półkę.
Rolki do jazdy szybkiej – najszybciej, najtrudniej.
Jazda szybka to piękny sport, zarówno w wydaniu ulicznym, jak i torowym. To coś dla ludzi zdeterminowanych, metodycznych i ciągle wyznaczających sobie nowe cele. Ściganie się na rolkach dostarcza wielkich emocji. Wymaga jednak dużej sprawności fizycznej, a jeżeli chcecie pokonywać własne bariery, także uprawiania innego rodzaju sportu, aby podnieść siłę kluczowych partii mięśni oraz ogólną wydolność układów oddechowego i krążeniowego.
Rolki do jazdy szybkiej to nie sprzęt kierowany do osób, które mają zamiar go używać zaledwie kilka razy w sezonie. Także ze względu na cenę.
Rolki do jazdy szybkiej mają buty ze zintegrowaną wyściółką, bazą z włókien węglowych. Bardzo często są sprzedawane jako sam but, aby można było samodzielnie dobrać podwozie – w praktyce, pośród zapaleńców mało kto jeździ w modelach fabrycznych.
Specjalistyczne rolki do jazdy szybkiej odróżnia od reszty jedna, specyficzna cecha – niska cholewka, której krawędź kończy się tuż nad kostką. Po co taka konstrukcja? Aby możliwie jak najbardziej uwolnić staw skokowy, co pozwala na lepsze odbicie oraz maksymalne wykorzystanie techniki jazdy zwanej double-push, bez której nawet nie ma co myśleć o profesjonalnym ściganiu się.
Co więcej, koła używane w rolkach do jazdy szybkiej są tych największych rozmiarów. Balansowanie na takim podwoziu nie jest łatwe bez wysokiej cholewki, a sprawy utrudnia dodatkowo fakt, że szyny są długie.
To wszystko czyni rolki do jazdy szybkiej bardzo trudnymi w opanowaniu, a także powoduje zmęczenie stawu skokowego.
Jeżeli dopiero szukacie pierwszych rolek dla siebie, to zwyczajnie nie jesteście na modele do jazdy szybkiej gotowi i długo nie będziecie.
Rolki do jazdy terenowej – (tylko) na wypady za miasto.
Jazda terenowa na rolkach to najbardziej niszowa odmiana naszego ulubionego sportu.
Sprzęt do niej oparty jest o buty do freeskatingu, do których doczepiono mocną szynę na koła 125 mm lub 150 mm. Koła są szersze od tych w normalnych rolkach i jak możecie się domyślić, są pneumatyczne.
To sprawia, że sprzęt ten jest okrutnie niepraktyczny do czegokolwiek innego, niż jazda w terenie, po nieutwardzonych ścieżkach oraz do zjazdów. Sprawdzą się także na ziemnym pump-tracku czy ewentualnie w dirtparku, jednak to w zasadzie koniec ich zastosowań.
Nadmuchiwane koła pochłaniają zbyt dużo energii przy odepchnięciu, przez co rolki są wyjątkowo powolne w jeździe na płaskiej, a zwłaszcza twardej, nawierzchni. Efekt ten jest potęgowany przez szeroki bieżnik oraz samą gumę, które dają wysokie opory toczenia.
Dodatkowo, pomimo szczerych chęci producentów, hamulce dostępne w tego typu rolkach nie są zbyt praktyczne. Dlatego wypad na trasę dla rowerów zjazdowych może być dość ryzykowny, z racji tego że te są projektowane z myślą o pewnej kontroli prędkości, jaką dają hamulce tarczowe.
Pod tą samą kategorię można podpiąć rolki nordic/rollerski, które mają dwa koła – po jednym z przodu i tyłu buta. Ich nisko położony środek ciężkości to zaleta, ale długość i charakter płozy sprawiają, że to sprzęt w zasadzie jedynie do letniego treningu narciarstwa biegowego.
Jeżeli zdecydujecie się w przyszłości na zakup takich rolek, to polecamy także kijki, dzięki którym łatwiej w nich jeździć.
Na start przygody ze sportem – zdecydowanie mówimy nie.
Rolki do jazdy figurowej.
Ponownie jest to przykład „z lodu na parkiet”. Chyba każdy wie, czym jest jazda figurowa na łyżwach. Rolki figurowe są bliźniaczo podobne do łyżew, jednak z wiadomych względów mniej ocieplone.
Płoza została w nich zastąpiona nietypową szyną, w której w miejscu przedniego koła mamy gumowy lub uretanowy stoper - wyglądający jak mniejsze, jednolite koło lub identycznie, jak część spotykana we wrotkach. Stoper spełnia rolę ząbków w płozie łyżwiarskiej. Koła mogą być trzy lub cztery, a sama szyna ma często osie kół ustawione w lekki łuk.
Nie jest to sprzęt robiony do rekreacji, a najlepsze rolki z tej kategorii są wykonane z naturalnej skóry, co znacznie podnosi ich cenę.
Tutaj sprawa jest banalna – jeżeli nie trenujecie jazdy figurowej, nie kupujecie takich rolek. Nie ma to zwyczajnie sensu, tym bardziej, że jest to sprzęt drogi, słabo dostępny i przeznaczony do jazdy halowej – na betonie i asfalcie bardzo łatwo je zniszczyć od upadków.
Koniec!
Tak jak napisaliśmy na wstępie, więcej o poszczególnych rodzajach jazdy napiszemy w kolejnych artykułach tego cyklu. Ponadto, jeżeli jakieś pojęcia w artykule były dla Was niezrozumiałe, zapraszamy do sprawdzenia naszego słowniczka.
