Porcja porad jak dopasować rolki.
Każdy początkujący, ale jak doświadczenie uczy - także niejeden wieloletni rolkarz przy zakupie nowego sprzętu zadaje sobie pytania:
- Jak wybrać odpowiedni rozmiar?
- Czym się kierować?
- Co wziąć pod uwagę?
Wielu zdaje się na doświadczenie sprzedawcy. Nie jest to podejście pozbawione zasadności, jednak należy pamiętać, że sklep sklepowi nierówny i niekoniecznie osoba, która nam porad udziela, ma odpowiednie podstawy teoretyczne i praktyczne by to robić.
W dobrych sklepach specjalistycznych, gdzie pracują sprzedawcy sami jeżdżący na rolkach i "siedzący w temacie" nie ma raczej problemu z fachowością. Może się zdarzyć oczywiście, że dany sprzedawca ma personalne preferencje względem marki i będzie ją bardziej polecał, niż inne, ale to normalna rzecz. Liczy się to, że nie sprzeda nam rolek dla nas nieodpowiednich.
Za duży but, czyli recepta na katastrofę.
Udając się do sklepu jednaki i tak warto mieć oręż w postaci podstaw teoretycznych. Dlatego na te powyższe oraz kilka innych pytań w temacie postaramy się odpowiedzieć - z wykorzystaniem naszego wieloletniego doświadczenia. Naturalnie, zarówno praktycznego jak i teoretycznego. Chcemy, abyście po lekturze mieli w głowie wiedzę, która pozwoli na zakup rolek dobrze dobranych, sprawiających radość z jazdy.
Zanim przejdziemy do sedna sprawy, musimy obalić pewien absurdalny mit, który niestety po dziś dzień krąży po różnego rodzaju forach i co gorsza, nadal wykorzystywany jest przez osoby doradzające w zakupie sprzętu rolkowego - głównie te, które w sklepach nie pracują, tylko są internetowmi ekspertami. A więc, cokolwiek innego byście w temacie nie przeczytali:
NIGDY I W ŻADNYM WYPADKU NIE KUPUJEMY ROLEK ZA DUŻYCH!
Rolki, podobnie jak np. buty narciarskie czy snowboardowe są elementem, który odpowiedzialny jest za transfer energii oraz kontrolę, co później przekłada się na komfort i bezpieczeństwo jazdy. Źle dobrany rozmiar jest równoznaczny ze złym położeniem stopy w rolce.
Rolek znanych, dobrych marek, posiadają dokładnie zaprojektowaną, anatomiczną budowę buta wewnętrznego lub wyściółki. Oznacza to, że konstrukcja jest dopasowana do kształtu stopy i posiada szereg rozwiązań wpływających na jej poprawne ułożenie oraz trzymanie podczas jazdy.
Zakup rolek w nieodpowiednim rozmiarze powoduje nienaturalne ułożenie stopy, a co za tym idzie, niedostateczne jej trzymanie w miejscu. Pod wpływem złego trzymania stioa przesuwa się w bucie powodując dyskomfort, brak kontroli podczas jazdy oraz niszczenie wewnętrznej części rolki – sytuacja analogiczna do chodzenia w za dużych lub rozsznurowanych butach.
A co z rolkami dla dzieci?
Dla nich produkuje się rolki regulowane, a rolki specjalistyczne dostępne są również w bardzo małych rozmiarach, jednak należy liczyć się z ich wymianą niemal co sezon u młodych rolkarzy. Dla przykładu, dzieciaki jeżdżące w klubach jazdy szybkiej bardzo często "dziedziczą" rolki po starszych kolegach i koleżankach.
Zakup rolek „na zapas” nie jest wcale oszczędnością przy rosnącej stopie. Rolki za duże dużo szybciej ulegają zniszczeniu i mogą prowadzić do poważnych kontuzji.
Jak wybrać odpowiedni rozmiar rolek?
Kilka lat doświadczeń w sprzedaży rolek zarówno w sklepie stacjonarnym jak poprzez stronę www pokazało, że najczęściej jedyną opcją dobrania prawidłowo rozmiaru jest odpowiednie przymierzenie rolek.
Istnieją co prawda przypadki, gdy wiele można zrobić dla klienta na odległość, np. mierzyć rozmiary wkładek i porównywać z przesłanymi przez niego wymiarami stopy. Nie daje to jednak gwarancji skuteczności takiej metody, bo mogą wchodzić w grę dodatkowe czynniki, jak: wysokość podbicia, szerokość i położenie kostek, deformacje stawów w palcach (np. haluksy), płaskostopie etc.
Dlatego najpewniejszym sposobem jest przymierzenie rolek na stopę. Trzeba jednak zrobić to dobrze!
Prawidłowy sposób mierzenia rolek:
- Zawsze mierzymy dwie rolki. Stojąc tylko w jednej rolce, cały ciężar ciała przenoszony jest na jedną nogą (mniejsza o to, na którą) powodując tym samym nienaturalne ułożenie stopy w bucie. Ponadto, może się okazać, że jeden z butów sprawia dyskomfort i należy sięgnąć po inny model.
- Zawsze mierzymy rolki dokładnie zapięte i zasznurowane. Wszystkie elementy takie jak klamry, sznurowadła oraz rzepy odpowiedzialne są za dopasowanie rolki do kształtów stopy i nie są na pokaz.
Tylko przy odpowiednim zasznurowaniu i zapięciu rolek nasza stopa zostanie ułożona w prawidłowej pozycji. Niezapięte rolki mogą wydawać się dobre, a po zapięciu i ułożeniu stopy na swoim miejscu, mogą okazać się nawet o cały rozmiar za duże!
Po założeniu obu rolek i odpowiednim ich zapięciu, należy ustawić się w takiej pozycji jak podczas jazdy tzn:
- kolana lekko ugięte (obniżony środek ciężkości)
- staw skokowy zgięty do przodu (pięta cofnięta)
Jeśli w takiej pozycji pięta nie odrywa się od spodu rolki (ani na 1 mm!), a przy wyprostowanych palcach czujemy zarówno tył i przód wkładki – mamy pewność że rozmiar rolki został odpowiednio dobrany.
Ej, ale Wy jesteście sklepem internetowym, czyż nie?
Oczywiście, wiele osób zadaje sobie teraz pytanie – jak przymierzyć rolki kupując je w sklepie internetowym.
Na początku należy zaznaczyć, że bez względu na to w jakim sklepie internetowym kupujemy, prawo gwarantuje nam 14 dni (od daty otrzymania towaru) na zwrot lub wymianę nieużywanego towaru bez podania przyczyny. Jest to czas, który jest wystarczający na dokładne przymierzenie rolek. Nie pasują Wam? Odsyłacie.
Czasami zdarza się nawet, że klienci zamawiają dwa różne modele lub rozmiary jednego modelu i potem dokonuje zwrotu rolek, które gorzej leżą na stopie.
Przy przymiarce bardzo istotne jest, aby nie robić jazdy próbnej! Jeżeli koła będą nosić ślady użytkowania, sklep może odmówić przyjęcia zwrotu. Rolki mierzymy dokładnie tak, jak w sklepie - najlepiej stojąc na dywanie. Nie niszczymy także oryginalnego opakowania (producenta) w którym były rolki.
Większość profesjonalnych sklepów udostępnia również tzw. „tabelki rozmiarów”, które zawierają dane dotyczące długość wkładki w rolce odpowiadające poszczególnym rozmiarom. Jest to bardzo przydatne podczas wyboru rozmiaru przez internet jednak musimy pamiętać o tym, że producent lub obsługa sklepu mogli zmierzyć długość wkładki w nieco inny sposób niż my.
Różnica w położeniu „linijki” lub wybranie innych punktów skrajnych powoduje różnice w przedziale 1-4mm, które mogą być znaczące przy odpowiednim dobraniu rozmiaru. Warto tutaj również zaznaczyć, że jeśli nasza zmierzona długość stopy wypada pomiędzy dwoma rozmiarami w tabeli podanej na stronie, zawsze lepiej jest kupić mniejszy rozmiar.
Rolka o kilka milimetrów za duża początkowo będzie wydawać się wygodniejsza, ale z czasem się rozbije i zaczną pojawiać się problemy jak przy wyborze rozmiaru „na zapas”. W przypadku wyboru rozmiaru mniejszego, jeśli okaże się on za mały i podczas dłuższej przymiarki nie będzie odczuwalna poprawa komfortu, będziemy mieli 100% pewność że to rozmiar większy będzie dla nas odpowiedni. Wybór granicznego rozmiaru jest bardzo ważny w przypadku rolek o budowie Hardboot (ze skorupą) o czym przeczytacie poniżej.
Budowa rolek ma (duże) znaczenie
Znając już sposób na prawidłowe przymierzenie rolki oraz wykluczając opcję kupowania „na zapas” możemy poruszyć ostatnie ważne zagadnienie, wpływające na dobór odpowiedniego rozmiaru: Budowa i konstrukcja rolki.
Konstrukcje rolek dostępnych na rynku możemy podzielić na:
- Hardboot z wyciąganym linerem
- Softboot bez linera
- Softboot z linerem (obecnie nieczęsto spotykane)
- Rolki karbonowe i podobne wykonane z twardego tworzywa, bez linera
Zaczniemy od najbardziej skomplikowanego zagadnienia jakim jest dobór rozmiary w przypadku rolek typu Hardboot z wyciąganym linerem.
Hardboot
Konstrukcja buta rolki typu hardboot opiera się na twardej skorupie (plastik/kompozyt z różnymi domieszkami), w której osadzona jest but wewnętrzny – liner.Ten typ knstrukcji najpopularniejszy jest w rolkach do freeride oraz jazdy agresywnej.
Analogicznie jak w przypadku butów narciarskich, forma buta zewnętrznego (shell) produkowana jest co 2 lub nawet 3 rozmiary. Niektórzy, mniejsi producenci, ograniczają się nawet do podawania rozmiarów na zasadzie S, M, L.
Poniżej możecie zobaczyć, jak to wygląda w przypadku rolek Powerslide Imperial. Różnica pomiędzy rozmiarami skorupy, jest dobrze widoczna, prawda?
Najczęściej dla dwóch rozmiarów rolek mamy jeden rozmiar shella i dwa różne rozmiary wkładki wewnętrznej (linera). Dla przykładu, rozmiary EU42 oraz EU43 rolek Rollerblade RB 80 posiadają tą sam rozmiar skorupy, ale różny rozmiar wkładek.
Firma Powerslide całkowicie zrezygnowała z podawania rozmiarów indywidualnych na rzecz faktycznych zakresów rozmiaru skorupy. Linery posiadają przód z rozciągliwego neoprenu, dzięki czemu dopasowują się do stopy. Rolki są sprzedawane w wariantach EU41-42, EU43-44 itd.
Informacja o tym, jakie wielkości shella odpowiadają jakim rozmiarom wkładek jest bardzo istotna szczególnie dla osób wahających się pomiędzy wyborem granicznych rozmiarów. Faktycznie bowiem wybieramy pomiędzy butami, które dość znacznie różnią się ilością miejsca w środku.
Świetnym przykładem są rolki FR Skates FR1 w których dla rozmiarów 45, 46 oraz 47 wypada ta sama wielkość skorupy. W przypadku wyboru rozmiaru pomiędzy 44 a 45 w tym modelu wybieramy tak naprawdę pomiędzy:
skorupą rolki w rozmiarze 44 z wkładką 44
oraz
skorupą rolki w rozmiarze 47 z wkładką 45
Większy shell, to większa waga oraz więcej luzu pomiędzy wkładką a konstrukcją buta (gorsze trzymanie stopy). Warto podkreślić, że rolki o konstrukcji hardboot podlegają największemu rozbiciu ze wszystkich grup.
Wkładki wewnętrzne potrafią się rozbić nawet do 5mm, szczególnie w przypadku gdy wybieramy rozmiar, który nie wypełnia maksymalnei skorupy (np. EU43 w skorupie na rozmiary EU43 oraz EU44). Łatwo dostrzec, dlaczego się tak dzieje - liner to w zasadzie miękki but.
Istotną kwestią jest także to, jak ukształtowana jest skorupa. To temat na oddzielny artykuł, jednak należy wiedzieć, że modele różnią się szerokością, wysokością podbicia, przeskokiem rozmiaru skorupy etc.
Softboot
Rolki o konstrukcji typu Softboot z wyciąganym i bez wyciąganego linera można przyporządkować do jednej grupy. Modele tego typu oparte są na mocnym szkielecie zapewniającym sztywność dolnej części rolki (mocowanie szyny) oraz stawu skokowego (cuff/cholewka).
Pozostała cześć konstrukcji wykonana jest z miękkich materiałów, które po dokładnym zapięciu i zasznurowaniu rolki idealnie dopasowują się do kształtu stopy.
Tego typu konstrukcja znacznie zmniejsza wagę rolki, zwiększa komfort jazdy oraz zapewnia lepsze chłodzenie. Jest niestety również mniej odporna na uderzenia i gorzej chroni stopy. W przypadku rolek typu softboot bardzo ważne jest dopasowanie rozmiaru „na styk”. Podczas pierwszego mierzenia, rolki tego typu mogą uciskać stopę z góry lub z boku. Związane jest to z brakiem uformowania materiałów zewnętrznych, które po krótkim czasie układają się idealnie do kształtu stopy. Istotne jest to, że w rolkach softboot producent może z łatwością połączyć szkielet z miękką cześcią tak, aby rolkę "skrócić", bo są to dwa odrębne elementy - zazwyczaj nie ma tutaj więc problemu z luzem.
Dobrej klasy modele rolek typu softboot zaczynają się formować już po 10-15 minutach, przy odpowiednim dobraniu rozmiaru na długość oraz prawidłowym zapięciu, dając tym samym możliwość oceny czy dany model będzie nam odpowiadał.
Również i w tej grupie rolek, występuję zjawisko „rozbijania się” - nie jest ono tak znaczące jak w przypadku rolek o konstrukcji Hardboot, ale może wynosić od 1 do 3mm.
W przypadku rolek z wyciąganym linerem istnieje dodatkowa możliwość przymiarki samego buta wewnętrznego co może znacznie ułatwić wybór odpowiedniego rozmiaru. Rolki bez linera po odpowiednim dopasowaniu gwarantują wysokim komfort i kontrolę jazdy.
Rolki carbonowe oraz inne bazujące na twardej konstrukcji
Ostatnią grupą są rolki karbonowe (lub wykonane z innego materiału, ale o tej samej konstrukcji) bez wyciąganego linera. Jest to konstrukcja wykorzystywana głównie w modelach specjalistycznych do:
Charakteryzują się one przede wszystkim bardzo niską wagą, dużą sztywnością i idealnym dopasowaniem – wszystko to przekłada się na zwiększoną kontrolę podczas jazdy. Rolki tego typu mają najmniejszą tolerancję na formowanie się i rozbijanie ze względu na bardzo cienką warstwę materiałów wewnętrznych w bucie.
Wielką zaletą butów wykonanych z carbonu jest natomiast to, że mają indywidualne rozmiary skorupy (bazy, wokół wykonany jest but). Jest to spowodowane tym, że proces technologiczny tworzenia formy do wykonania tych elementów jest dużo tańszy, a sama produkcja nie tak wymagająca jak odlewanie wtryskowe plastiku. Istnieją nawet firmy, które produkują carbonowe buty na bazie skanu lub odlewu stopy zamawiającego! Najczęściej mowa tutaj o rolkach do jazdy szybkiej.
W rolkach, które korzystają z kompozytwoej (plastikowej) bazy niestety nie jest już tak różowo i ponownie mamy sytuację z dzieleniem rozmiaru skorupy. Jednak nadal jest lepiej, niż w przypadku rolek z linerem, bo producenci mają większe pole manewru aby rolkę "złożyć" w sposób, który zapewni najlepsze dopasowanie. Dobre przykłady takich rolek to Powerslide Kaze i Seba High Light.
Rozmiar w tego typu rolkach również dobieramy „na styk” jednak biorąc pod uwagę fakt iż ich kształt i dopasowanie nie ulegnie znaczącej zmianie.
W przypadku niektórych rolek z karbonu istnieje również możliwość termoformowania, jednakże nie jest to czynnik, który powinien być brany pod uwagę jako decydujący podczas doboru rozmiaru. W ten sposób możemy bowiem punktowo usunąć ucisk skorupy, ale rolki nie poszerzymy i nie wydłużymy.
Formowanie termiczne może dotyczyć także wyściółki, dzięki czemu możemy uniknąć okresu rozbijania się rolki.
Gorzka prawda na koniec
Jako podsumowanie musimy wyraźnie podkreślić, że niestety nie każdy model rolki będzie każdemu odpowiadał. Budowa anatomiczna stóp i ścięgien Achillesa, wysokość podbicia, kształt pięty i wiele innych czynników wpływa na to czy dany model rolki będzie dla nas komfortowy i spełni nasze oczekiwania. Wystarczy popatrzeć, jak różnią się dwa takie same rozmiary rolek: FR1 oraz Imperial. Od razu widać, które będą lepiej pasować na szeroką, a które na wąską stopę:
Niestety czasem i idealnie dobrany rozmiar rolki może okazać się dla nas nieodpowiedni, dlatego w przypadku zakupów stacjonarnych polecamy zawsze przymierzyć przynajmniej dwa modele rolek lub jeden model w dwóch rozmiarach. Natomiast w przypadku zakupów online prosimy pamiętać o przysługującym prawu dającym możliwość zwrotu lub wymiany towaru do 14 dni bez podania przyczyny.
Minimalnie za małe rolki mogą się rozbić i dalej spełniać swoją funkcję. Rolki, które przy zakupie są minimalnie za duże z czasem i tak rozbiją się i mogą okazać się nawet o rozmiar za duże, co wpłynie negatywnie na komfort i bezpieczeństwo jazdy.
Życzymy udanych zakupów!
