UFS (z angielskiego Universal Frame System) to standard mocowania szyny w rolkach, stworzony ponad dwie dekady temu z myślą o ujednoliceniu sposobu połączenia szyny ze skorupą rolki agresywnej oraz umożliwić użytkownikom niezależny wybór producenta szyn. Czym charakteryzuje się standard UFS, dlaczego nadal go używamy i czy będziemy go używać w przyszłości?
Trochę historii
Przed wprowadzeniem standardu UFS każdy producent oferował swoje własne patenty montażu szyn. Na początku w większości przypadków szyna była montowana "na stałe" za pomocą kilkunastu nitów (Rollerblade) identycznie jak w przypadku łyżew. Bardzo rzadko zdarzało się, że ktoś wymieniał wtedy szyny w rolkach – po ich zużyciu należało po prostu poszukać kompletnych nowych rolek. Wraz z rozwojem rolek agresywnych potrzeby rolkarzy zaczęły rosnąć – szybko pojawiła się konieczność możliwości wymiany szyn. Marki stopniowo zaczęły wprowadzać nowe rozwiązania – szyny połączone z baseplate (K2 Fatty) czy też jednoczęściowe „soulframe” (Roces i pierwsze modele 5th Element).
Na rynku pojawiały się nowe firmy, aby sprostać oczekiwaniom bardzo szybko rozwijającego się wówczas sportu. Jednakże bez wspólnego standardu dość trudno było dopasować ofertę swoich produktów do dostępnych wtedy modeli rolek. W grę wchodził więc wymagający sposób montażu na nitach jak np. w szynach Senate (co zniechęcało 99% rolkarzy do tego typu zabiegu) lub sprzedaż szyn wraz ze specjalnymi adapterami (np. szyny Fifty/50 gdzie każdy model rolki wymagał swojego dedykowanego adaptera). Produkty marki Fifty/50 (szyny ze specjalnym adapterem) zostały bardzo ciepło przyjęte przez środowisko, głównie przez to iż same adaptery „poszerzały” także same Soulplaty wprowadzając także nową normę – Soulplate w rolkach stał się płaski na całej długości (wcześniej „pięta” w skorupie była znacznie podniesiona).
Kto wymyślił UFS?
Rok 1999 był kluczowym momentem w temacie. Rolki agresywne przeżywały największy boom – czołowi producenci (Salomon, USD, Razors, Kizer, 7XL/Able, Fifty/50) doszli więc razem do porozumienia – rolki agresywne muszą mieć płaski but/soulplate (co pozwoliło na umieszczenie grubszego antishocka pod piętą wewnątrz skorupy) oraz odpowiadającą, płaską szynę dla łatwego montażu/wymiany. Tak właśnie narodził się standard UFS o konkretnej charakterystyce:
Odległość między Otworami do montażu szyn – 167mm
Średnica otworu/slotu UFS – 20mm
Głębokość slotu UFS – 3mm
Szerokość szyny – 41 mm
Szyny montujemy do skorupy za pomocą dwóch śrub mocujących (śruby UFS).
System UFS nie definiuje długości śrub mocujących (śruby UFS) – ich długość może się zmieniać w zależności od marki rolek
System UFS nie definiuje długości szyny – każdy rozmiar szyny UFS będzie pasować do każdego rozmiaru rolki zgodnej z systemem UFS
UFS or die!
Pierwsze szyny w standardzie UFS pojawiły się w 2001 w komplecie z pierwszą kompatybilną rolką – Salomon Pro Arron Feinberg. Od tej pory każdy nowy model rolki agresywnej wypuszczany na rynek był zgodny z wyżej wymienionym standardem. Pomysł „chwycił” - oferta rynkowa szyn UFS systematycznie się powiększała. Każdy miał opcję doboru szyn według własnych preferencji, a w sprzedaży pojawiły się pierwsze rolki w opcjach „Boot Only”. Według nas to właśnie system UFS zapoczątkował erę „customizacji” rolek.
Wady
System UFS wystartował w momencie szczytu popularności ustawienia Anti-Rocker/Freestyle które utrzymywało się w miarę stabilnie jeszcze przez wiele lat. Brak potrzeby montażu 4 kółek jednej wielkości w szynie nie wskazywał jeszcze na problem który cechuje system UFS – ograniczenie maksymalnego rozstawu środkowych kółek. Zbyt szeroko umieszczone środkowe kółka (co sprzyja grindowaniu) blokowałyby się o śruby mocujące UFS. Powracające do łask ustawienie flat bardzo uwydatniło ten fakt.
Producenci zaczęli więc szukać rozwiązania. Dobrym przykładem 'lekarstwa' na pozycje środkowych kółek w szynach UFS są opisywane wcześniej szyny Oysi czyli design umożliwiający jazdę na flat na kołach zewnętrznych 72mm (środkowe kółka są mniejsze ale niżej położone) przy zachowaniu wysokości szyny na dość niskim poziomie.
Przyszłość
Czy UFS zostanie z nami na długo? Na pewno nagle nie zniknie – jest to nadal świetny i prosty design, który sprawdza się do konkretnych celów czy setupów. Marki takie jak Oysi, Symmetrics udowadniają iż można jeszcze sporo wymyślić w tej dziedzinie. Niemniej jednak nowe podejście jak np. koncept Unibody w rolkach USD Aeon czy popularny ostatnio pomysł Soulframe (jednoelementowa szyna z soulplate) pokazują jak wiele można poprawić.
