A więc zdecydowaliście się zakupić rolki? Gratulujemy - to najprawdopodobniej jedna z najlepszych decyzji w Waszym życiu. W końcu, jazda na rolkach, w każdej jej odmianie, to czysta frajda!
Osoby początkujące zmagają się z wieloma dylematami. Jakie rolki wybrać? Jakiej marki? Jak mierzyć? Jakiego rozmiaru? Wiele z tych rzeczy już omówiliśmy na naszym blogu.
Dziś jednak przeczytacie o absolutnych podstawach. Pomożemy Wam zrozumieć podstawową terminologię używaną przy specjalistycznych opisach rolek, aby łatwiej przyszło Wam dokonanie wyboru wymarzonego modelu!
Podzielimy ten tekst na dwie sekcje - terminologię związaną z butem oraz podwoziem rolki.
Słowniczek technicznych pojęć rolkowych - buty w rolkach.
But – w przypadku rolek jest to najważniejszy element, ponieważ odpowiada za wygodę, wsparcie kostki na boki oraz unieruchomienie stopy, a zwłaszcza pięty. Zatrzymajmy się tutaj na chwilę.
Źle dobrany but, nawet wysokiej klasy, zrujnuje Wam przyjemność z jazdy! Szkodliwym mitem jest zostawianie „luzu na grubszą skarpetę”.
But powinien dobrze przylegać, ale tak, aby nie powodować dyskomfortu. Pianki dostosowują się z biegiem czasu do naszej anatomii, przez co zawsze powstaje pewien luz. W dobrze dobranym bucie nie jest to problem, lecz w zbyt dużym stopa zaczyna się przesuwać, co skutkuje gorszą kontrolą nad rolkami, mniejszym stopniem wygody i bolesnymi otarciami. Miękkie elementy buta także zużywają się szybciej.
Hardboot – jeden z typów konstrukcji buta. Jeżeli widzieliście kiedykolwiek buty narciarskie, wiecie o co chodzi. Zewnętrzna skorupa jest wykonana z odpornego tworzywa sztucznego, natomiast w niej znajduje się miękki but wewnętrzny zwany najczęściej linerem.
Rolki wyposażone w taki but są świetnym sprzętem do nauki jazdy, ponieważ łączą stabilność z wygodą. Jest to rodzaj sprzętu nie tylko najczęściej polecany przez instruktorów jazdy na rolkach, ale też najchętniej przez nich wybierany do codziennej pracy z uczniami.
Softboot – kolejny typ konstrukcji buta. Posiada lekki, zewnętrzny plastikowy szkielet. Do niego przyczepiony jest na stałe miękki, wygodny but zaprojektowany na wzór obuwia sportowego.
Obecnie niezwykle rzadko zdarza się, aby konstrukcja tego typu została użyta do produkcji rolek innych niż rekreacyjne i fitness.
But jednoczęściowy, ze zintegrowaną wyściółką – konstrukcja jest bardzo podobna do tej z łyżew hokejowych.
Posiada sztywną wewnętrzną skorupę wykonaną z tworzywa sztucznego lub carbonu. W przypadku rolek do jazdy szybkiej oraz hokejowych bardzo często mamy do czynienia z rozwiązaniami hybrydowymi, w których ten element jest podzielony na różne strefy o innym składzie i grubości, w celu lepszego dopasowania po formowaniu termicznym.
W tego typu butach skorupa stanowi rdzeń, do którego przytwierdzone są obszycie, wyściółka oraz wszystkie inne elementy.
Takie rolki są zazwyczaj znacznie droższe od innych i używane w wymagających dyscyplinach jak jazda szybka, freestyle slalom, jazda agresywna czy roller hockey.
W zamian za wyższą cenę są lżejsze od innych i oferują wyższy poziom sztywności, a co za tym idzie przeniesienia energii na koła, co skutkuje bardziej dynamiczną jazdą.
Cholewka, cuff – element dający wsparcie stawu skokowego. Jest przytwierdzony do reszty konstrukcji za pomocą dwóch śrub bądź nitów, co pozwala na poruszanie stawu w linii przód-tył. Najczęściej wykonana jest ze sztywnego tworzywa sztucznego, dużo rzadziej z carbonu.
Zdarzają się rolki w których nie ma oddzielnej zewnętrznej cholewki, natomiast wysoki but jest bardziej usztywniony do samej góry. Najczęstszym przykładem są rolki hokejowe, choć można trafić i na inne o takiej konstrukcji.
Są też rolki pozbawione tego elementu całkowicie – to modele do jazdy szybkiej, gdzie but kończy się tuż ponad kostką, bardzo nisko wycięty. Uwalnia to staw skokowy i umożliwia szybszą jazdę przy odpowiedniej technice odepchnięcia.
Śruba mocująca cholewkę - po jednej z każdej strony cuffa. W niektórych rolkach, zwłaszcza tańszych modelach, są zamiast nich stalowe nity.
Canting – pomysł przeniesiony do rolek z butów narciarskich. Pozwala na obniżenie/podwyższenie pozycji cholewki oraz delikatne jej pochylenie na boki, aby kompensować krzywienie nóg w kostkach.
Skorupa, shell – tak jak omówiliśmy powyżej, jest to element rolek hardboot. Do niego przytwierdzone są wszystkie inne części rolki.
Slider - część ochraniająca bok rolki (w przypadku rolek na grafice także czubek) przed przetarciem. Stosowany w rolkach freeskate, niekiedy do jazdy szybkiej - inne typy zazwyczaj go nie posiadają.
Liner – but wewnętrzny. Jego pianki są ukształtowane tak, aby zapewnić komfort podczas jazdy w rolkach ze skorupą. Linery mogą być wykonane z pianek z pamięcią i/lub umożliwiających formowanie termiczne w celu uzyskania lepszego dopasowania.
Warto wiedzieć, że linery można zakupić oddzielnie – na rynku są różne rodzaje, pozwalające na lepsze dopasowanie rolek do stopy. Marka MyFit oferuje szeroki wachlarz modeli, natomiast najbardziej zaawansowanymi na rynku są bezsprzecznie te od firmy Intuition, którą inni producenci starają się dogonić.
Wyściółka – to pianki softboot’a, linera lub buta jednoczęściowego wraz ich obszyciem.
Shock absorber - sprężysta wkładka pod piętą, mająca na celu rozpraszanie energii podczas lądowań skoków, przez co chroni nasze pięty przed urazami. Element najczęściej spotykany w rolkach freeskate i niektórych rolkach do jazdy agresywnej. W tych pierwszych producenci często eksponują go poprzez podłużne otwory po obus tronach okolicy pięty, które służą także do zablokowania absorbera w miejscu.
Zapięcia – to klamry lub rzepy mające na celu lepsze zabezpieczenie nogi w bucie. W praktyce większośc typów rolek (oprócz figurowych, hokejowych i speedowych) ma klamrę lub rzep na cholewce. Jeżeli chodzi o dolne zapięcie (zwane klamrą lub rzepem 45 stopni) to są modele, gdzie nie występuje i po prostu trzeba dobrze sznurować but. Niektóre modele rolek do jazdy freestyle slalom mają jeszcze dodatkowy rzep w okolicy palców.
Soulplate – element unikalny dla rolek do wykonywania trików w skateparku, na murkach i poręczach, czyli modeli aggressive. To część umiejscowiona pomiędzy butem a szyną, która daje nam szeroką, płaską przestrzeń, na której ślizgamy się po przeszkodach. Soulplate zazwyczaj wykonane są z twardego tworzywa sztucznego, najczęściej nylonu z różnymi dodatkami.
Słowniczek technicznych pojęć rolkowych - podwozie w rolkach.
Szyna – dużo rzadziej zwana płozą. To element znajdujący się pod butem, w którym mocowane są koła. Może być wykonana z kompozytu (plastiku), aluminium (niekiedy lżejszego stopu z wyższą zawartością magnezu) lub w szczególnych przypadkach, carbonu.
Zdecydowanie najbardziej rozpowszechnionym typem są szyny aluminiowe, jako że spełniają doskonale wymogi większości stylów jazdy. W zasadzie jedynymi wyjątkami od tej reguły są rolki do jazdy agresywnej (triki na skateparku) oraz dziecięce, w których dominują szyny plastikowe (kompozytowe). W wielu rolkach szyna jest wymienna.
Osie - inaczej śruby, na których kręcą się koła.
UFS – od Universal Frame System. Jest to standard montażu szyny używany głównie w rolkach do jazdy agresywnej. Każda szyna z UFS pasuje do każdego buta z UFS. Oba punkt mocujące szynę są na tym samym poziomie.
Montaż 165 mm, 165 mm v-type, SSM – short speed mount, czyli dosłownie krótki montaż do jazdy szybkiej. Nazywa się tak ponieważ jego pierwsze zastosowanie miało miejsce w takim właśnie rodzaju rolek. Później został zaadaptowany w innych, zwłaszcza freeskate. Rozstaw śrub mocujących szynę do buta to 165 mm, a różnica wysokości pomiędzy nimi to 10-12 mm. Pięta położona jest wyżej, niż palce.
Montaż 195 mm, 195 mm v-type, LSM – long speed mount, czyli długi montaż szyn do jazdy szybkiej. Jest to rozwiązanie wprowadzone później niż SSM, związane z pojawieniem się rolek z kołami o średnicy 100 mm. Ma na celu obniżenie wysokości zestawu. Obecnie stosowany jest w rolkach do jazdy szybkiej, bardzo rzadko w modelach do fitness – a jeżeli już, to tych z najwyższej półki.
Trinity – typ montażu szyny opracowany przez firmę Powerslide i stosowany w jej rolkach. Używa trzech punktów mocujących, zamiast dwóch jak wszystkie pozostałe. Każdą szynę Trinity można zamontować pod każdym butem zgodnym z tym standardem.
Unibody – przypadek, gdy szyna jest odlana jako jeden element z resztą buta (lub jego podstawą).
Oprócz powyższych rodzajów montażu, szyny mogą być przymocowane za pomocą nitów, na stałe.
Poliuretan, uretan – sprężysty materiał, z którego wykonane są „opony” kół. Wbrew obiegowej opinii kółka do rolek nie są robione z kauczuku! Jakość mieszanki poliuretanu może być różna i zazwyczaj idzie w parze z ceną. Droższe koła mają lepsze parametry i wolniej się zużywają.
Core, rdzeń – najprościej można określić go jako felgę koła do rolek.
Na tym (na razie) koniec.
Terminologia związana z rolkami jest dużo bardziej bogata, jednak nie będziemy tutaj robić Wam zamieszania. Reszta dotyczy już poszczególnych stylów jazdy i sprzętu do nich. Możecie się spodziewać kolejnych artykułów o takowej tematyce, a tymczasem zachęcamy do sprawdzenia naszych innych poradników na blogu.
