Rolki z kółkami na banana – co to znaczy?
Pewnie wiele osób spotkało się kiedyś z określeniami:
- Jeżdżę na bananie
- Ustawiam kółka na banana
Lub innymi, które łączyły w sobie ustawienie kółek w rolkach i banana.
Co ma wspólnego ten żółty, zakrzywiony owoc z rolkami?
Banan w rolkach oznacza ustawienie 4 kółek w szynie w taki sposób, że pierwsze i ostatnie koło jest wyżej niż pozostałe dwa (przeważnie jest to różnica około 2mm) – linia kółek tworzy wtedy kształt banana.
W jakim celu ustawiamy kółka w banana?
Odpowiedź wbrew pozorom jest prosta – W CELU ZWIĘKSZENIA ZWROTNOŚCI, co wykorzystywane jest głównie we freestyle slalomie – to właśnie tam zastosowano pierwszy raz takie ustawienie kółek.
Rolki z 4 kółkami dotykającymi równo ziemi są bardzo stabilne. Podniesienie 1 i 4 kółka sprawia, że jeżdżąc, zawsze balansujemy tylko na dwóch kołach, co znacząca wpływa na naszą zwrotność – ale niestety też znacznie zmniejsza stabilność. Obecnie we freestyle slalom próżno szukać kogoś kto jeździ na ustawieniu flat (4 kółka równo dotykające ziemi) – różnica w zwrotności na korzyść banana jest aż tak duża. Inaczej ma się sytuacja w speed slalomie, gdzie od zwrotności ważniejsza jest prędkość i stabilność (nie mówiąc już o tym, że dyscyplinę tę obecnie dominują rolki na trzech, dużych kołach).
Wróćmy jednak do samego ustawienia „na banana”. W 4 kołowych rolkach freeskate oraz w slalomie stosuje się głównie szyny o długości:
- 219mm – mieszczące 4 kółka o średnicy 72mm
- 231mm – mieszczące 4 kółka o średnicy 76mm
- 243mm – mieszczące 4 kółka o średnicy 80mm
Długość szyny związana jest z rozmiarem rolki i w typowych rolkach do slalomu stosuję się krótsze szyny do mniejszych rozmiarów butów, aby zachować odpowiednie proporcje podczas jazdy i zwiększyć zwrotność.
Więc jak zrobić ustawienie kółek na banana?
Pierwszym sposobem jaki był i nadal jest wykorzystywany to zmiana wielkości 1 i 4 kółka na mniejsze tzn:
- W szynach 243mm montujemy kółka: 76mm-80mm-80mm-76mm
- W szynach 231mm montujemy kółka: 72mm-76mm-76mm-72mm
- W szynach 219mm montujemy kółka: 68mm-72mm-72mm-68mm
Czyli korzystamy na 1 i 4 pozycji w szynie z kółek o 4mm mniejszych niż maksymalne jakie znajdują się w szynie. Wszystko to wydaje się bardzo proste i oczywiste, jednak początkowo dla osób chcących korzystać z szyny 219mm było dość problematyczne, ponieważ na rynku nie było w ogóle kółek o średnicy 68mm.
Specjalnie dla tych osób stworzono szyny „rockerowane” oznaczane jako: rockered lub pre-rocked, w których podniesiono pierwszą i ostatnią śrubę o 2mm, co w efekcie przy założeniu 4 kółek 72mm dawało efekt banana.
To rozwiązanie nie tylko pozwoliło użytkownikom szyn 219mm na jazdę w ustawieniu banan, ale również wpłynęło bardzo pozytywnie na triki na jednym kółku (przednie lub tylne) – zachowanie większego rozmiaru kółka (w przypadku szyn 219mm – kółko o średnicy 72mm) na pierwszej i ostatniej pozycji w szynie znacznie zwiększało prędkość wykonywania trików „wheelingowych”.
Tej sytuacji pozazdrościli również użytkownicy dłuższych szyn tzn. 231 oraz 243mm, dla których z czasem również wprowadzono szyny „rokerowane”.
Obecnie we freestyle slalomie nie spotyka się już w ogóle rolek z ustawieniem banan wykonywanym przez montaż mniejszych kółek na 1 i 4 pozycji. Wszyscy rolkarze korzystają z szyn pre-rocked, które też są montowane „od nowości” w najwyższych modelach do slalomu.
Wielu rolkarzy, nie tylko slalomowych, korzysta z ustawienia banan podczas codziennej jazdy lub w konkretnych przypadkach – jak np. szybki wypad na kubeczki. Ciągła zmiana szyn czy kółek nie jest ani komfortowa ani bezpieczna, dlatego wielu producentów coraz częściej w swoich modelach np. do jazdy miejskiej stosuje szyny z regulowaną pozycją 1 i 4 kółka:
Ustawienie kółek na banana jest nieodzownym elementem freestyle slalomu. Początkującym rolkarzom sugerujemy jednak najpierw dobrze nauczyć się jeździć w ustawieniu flat a dopiero później powoli przechodzić na znacznie zwrotniejsze ustawienie kółek, ponieważ podczas jazdy „na bananie” dochodzi do „kołysania się” w przód i w tył co bardzo utrudnia utrzymanie poprawnej i stabilnej pozycji podczas np. szybkiej jazdy czy skoków.
Przejściowym ustawieniem, które zwiększy zwrotność, ale nie odbije się tak bardzo negatywnie na stabilności, jest front rocker, czyli jedynie przednie koło mniejsze/uniesione w górę.